Ieder kind verdient een innovatief en inclusief IKC - Rianne Vons aan het woord

Daarnaast werken deze voorhoede-IKC’s aan andere doelen. zoals zelfsturing, zelfstandigheid, persoonsvorming, burgerschap en samenwerken. Dat heeft een meerwaarde voor leerlingen die op een reguliere kinderopvang en basisschool zijn vastgelopen.

Het onderzoek van het Kohnstamm Instituut richtte zich op de vraag hoe kinderen die in een andere setting zijn vastgelopen, in een integraal kindcentrum weer een groeicurve in hun ontwikkeling laten zien. Een super interessant onderzoek, dat ik iedereen kan aanraden om te lezen.

En er zijn dus wel degelijk succesfactoren waardoor je kinderen die vastgelopen zijn weer tot ontwikkeling kunt brengen. Door de aangetoonde aanpak gaat het cognitief beter met hen, maar vooral ook sociaal-emotioneel. Ze voelen zich gezien en gehoord.

Wat doen deze kindcentra anders dan de reguliere scholen en peutervoorzieningen?


Het onderzoek beschrijft 15 casussen waarbij kinderen die soms volledig vastgelopen zijn weer tot ontwikkeling komen. Hoe kan dit, wat doen deze kindcentra anders dan de reguliere scholen en peutervoorzieningen? Het onderzoek beschrijft een aantal succesfactoren waarvan de belangrijkste zijn:

  • betrokkenheid van een heel team, gezamenlijke verantwoordelijkheid;
  • aanwezigheid van eigen hulpverleners;
  • zoeken naar manieren die aansluiten bij het kind, ook als dat buiten de gewone routine/verwachtingen valt;
  • eerst inzoomen op wat sociaal-emotioneel nodig is;
  • ook op cognitief gebied maatwerk bieden;
  • leeftijds-heterogene groepen;
  • meer en gevarieerd leren.


Maar hoe mooi de resultaten ook zijn, er bekruipt me ook een gevoel van onbehagen. Zo ingewikkeld zijn deze succesfactoren namelijk ook weer niet.


Praktische en duidelijke succesfactoren dus. Maar hoe mooi de resultaten ook zijn, er bekruipt me ook een gevoel van onbehagen. Zo ingewikkeld zijn deze succesfactoren namelijk ook weer niet. Waarom zijn er dan nog zo weinig van deze inclusieve centra waar voor alle kinderen een plek is of waar in ieder geval geprobeerd wordt om ieder kind een plek te bieden waar je tot ontwikkeling kunt komen?

Ik ben er van overtuigd dat er in de kinderopvang en het onderwijs mensen werken die kinderen optimaal willen laten ontwikkelen. Waar gaat het dan fout? Zijn het de systemen waarin we zijn vastgeroest, is het gebrek aan kennis en ervaring, gebrek aan tijd, gebrek aan ambitie, wat zijn onze blinde vlekken? Een pasklaar antwoord heb ik niet, wel weet ik dat ik me graag wil inzetten om te komen tot deze inclusieve IKC’s. Waar het kind echt centraal staat en niet het systeem of het programma.

Wat hebben we nodig om hier toe te komen? Als ik kijk naar mijn werkgebied Zeeuws-Vlaanderen, dan zie ik steeds meer mooie samenwerkingsverbanden tussen basisonderwijs, kinderopvang en gelukkig ook steeds vaker de jeugdzorg. Maar deze IKC’s kunnen zich nog bij lange na niet meten met de inclusieve IKC’s uit het onderzoek. Bestuurlijk is de ambitie er wel. Het doel is dat binnen jaar alle IKC’s inclusief zullen zijn, dat ieder kind welkom is en dat we voor ieder kind een passend ontwikkelingstraject bieden. Maar voordat we dat bereiken, moet er nog veel water door de Schelde stromen.

Als je als team besluit dat je dit aan kunt, dan kun je elkaar ondersteunen, elkaars expertise gebruiken.


Wat is nodig? In ieder geval leren van de voorhoede-IKC’s, maar vooral ook zoeken naar onze eigen kracht en inspiratie, discussie op gang brengen, ambassadeurs vinden,  best practices delen en vooral samen besluiten dat we er voor gaan en voor staan. Dat laatste is het belangrijkste element. Als je als team besluit dat je dit aan kunt, dan kun je elkaar ondersteunen, elkaars expertise gebruiken. Wat we niet kunnen verwachten van onze medewerkers dat ze het er even bij  doen. Ze moeten gefaciliteerd worden met kennis en tijd.

Maar zoals het onderzoek aantoont: dan kun je ook het verschil maken voor kinderen. We kunnen ze een plek bieden waar ze zich kunnen ontwikkelen, zichzelf kunnen zijn en hun eigen talenten ontdekken. Wat hebben we toch een geweldig mooi vakgebied!

Met dank aan: https://www.zosja.nl/blog/blog-rianne-vons-ieder-kind-verdient-een-innovatief-en-inclusief-ikc/